storia_redentore

ISTÒRIA DE SU REDENTORE

Pro festare deghennoe sèculos de cristianidade e su Giubileu satzerdotale de Papa Leone XIII, in sos ùrtimos annos de s’Otighentos aiant istituidu una cumissione ispetziale presèdida dae su conte Giovanni Acquaderni de Bologna, veteranu e pioneri de s’Atzione Catòlica, chi teniat, comente sòtziu currispondente, finas su canònigu Pascale Lutzu, segretàriu episcopale de Nùgoro. In mesu de sas òperas chi aiant istabilidu de fàghere in ammentu de su cumintzu de su sèculu XX, aiant deliberadu de fraigare binti monumentos a Cristos Redentore in binti montes de Itàlia – unu pro cada sèculu de cristianidade e su de binti in onore de Leone XIII. Unu de custos Montes fiat istadu s’Ortobene de Nùgoro.

Un comitadu esecutivu locale —costituidu dae baranta pessones, cun sa presidèntzia onorària incarrigada a su pìscamu de Nùgoro, e s’organizatzione generale atribuida a su canònigu Pascale Lutzu— aiat istabilidu sas caraterìsticas de s’òpera e de buscare su dinare chi bisongiaiat.
Cun s’agiudu de sos mèdios de informatzione sardos e mescamente de su giornale “La Sardegna Cattolica” de Casteddu, fiant resessidos a regòllere 13.825.55 de francos, cun 1.140.95 de francos balangiados in una una loteria.

A sa campagna pro animare a pònnere su dinare, aiat leadu parte finas s’iscritora Gràtzia De Ledda chi aiat iscritu una lìtera publicada in su mese de trìulas de su 1901 in su giornale “L’Unione Sarda”.

S’istàtua, de 18 cuintales de pesu e 7 metros de artària, l’aiant fùndida in Nàpule, tzitade in ue istaiat s’artista; partzida in tres partes, nche l’aiant tramudada a Casteddu cun su piròscafu “Tirso” e nche l’aiant leada a Nùgoro in su trenu de sa Cumpangia ferruviària reale, a ue fiat arribbada su 19 de austa de su 1901.

Su trasportu a pitzu de su Monte Ortobene l’aiant fatu a carru, cun giuos fortes a beru, postos a disponimentu dae sos massajos nugoresos. Però, aiant dèvidu fàghere unu càmbiu in su caminu, pro non colare in una pigada mala de su primu tretu. S’iscansadòrgiu moviat dae sa Soledade e, artziende a bellu a bellu in sa tanca de Balubirde, torraiat a su caminu connotu, in sa tanca de “Sa de sos Frores”. Unu traballu ispantosu fiat istadu a nche giùghere e montare sas tres partes, graes a beru, a subra de su pedatzu fraigadu pro nche pònnere s’istàtua, in sa punta de Monte de Bidda, cuncruidu su mangianu de su 29 de austu, cando unos 8.000 fideles fiant arribbende a su Monte pro su ritu inaugurale.

In sa festa inaugurale non fiat presente s’iscultore Vincenzo Ierace, in corrutu mannu, ca nche li fiat morta sa mugere Luisa. In su 1905, in onore de s’iscultore, cun proposta e voluntade de su Capìtulu de sa Catedrale, aiant postu in pees de s’iscala una làpide in memòria de sa mugere Luisa iscrita dae Gràtzia De Ledda in su 1902.

Fiat nàschida, foras de cada retòrica, sa festa de su Redentore, destinada in sos annos a èssere una de sas manifestatziones religiosas e finas turìsticas prus importantes de Sardigna, in una Nùgoro in cambiamentu lestru ma incostante, dae bidda minore de pastores e de massajos a tzitade capitale de sa de tres provìntzias de s’Ìsula, istituida dae su fascismu in su 1926.

In tempus de pagos annos, Nùgoro càmbiat in profundidade sa cunditzione sotziale sua, cun s’istitutzione de sa Provìntzia e una classe burocràtica noa istràngia chi traballat in sos ufìtzios e in sas istruturas amministrativas noas. S’istadu fascista intervenit deretu in s’organizatzione de su tempus lìberu e festivu cun s’Opera Nazionale Dopolavoro e, duncas, finas in sa festa de su Redentore, cunsiderada sa prus rapresentativa de sa provìntzia noa.

S’Opera Nazionale Dopolavoro, in tempus de pagos annos, aiat tentu sa funtzione de organizadore, in càmbiu de sos comitados ispontàneos chi, in un’època de pagu dinare, faghiant petzi s’ammentu de sa festa. Su càmbiu sotziale nou aiat cambiadu finas sas manifestatziones traditzionales e sos programas; in sas festas “tziviles” de su 1935, pro nde nàrrere una, bi fiant, totus in pare, manifestatziones traditzionales comente sos càntigos populares, sos coetes, sas cursas a caddu (sa “bàrdia”), su pinnone, sos cuntzertos bandìsticos, e finas manifestatziones diferentes comente sas projetziones de su carru tzine-sonoru de s’OND in pratza de su Rosàriu, sa mustra de sas vitrinas cun prèmios, sas garas isportivas. Ma, mescamente, aiant istituidu sa Festa de sos Costùmenes e s’isfilada de sos costùmenes sardos. Su comitadu aiat finas istabilidu de atribuire “prèmios galanos” pro sas ventanas e sos terratzos mègius mudados in sas dies de sa festa. In prus, cosa curiosa, pro totu sos chi andaiant a Nùgoro, aiant postu s’iscontu de su 50% in sas tarifas ferruviàrias, dae totu sas istatziones de s’Ìsula.

Su càmbiu de sa professone in eventu de atrativa turìstica manna, abertu a pessones cun interessos diferentes dae sos traditzionales, aiat postu bastante pistighìngiu a sas autoridades eclesiàsticas, chi, però, aiant finas agiuadu meda custas novidades.

A nàrrere sa giusta, non faghiat prus a mantènnere sa festa in su filu e in su valore caraterìsticu de unu ritu religiosu. Sas chessas de sas autoridades eclesiàsticas fiant sighidas, a su puntu chi, in su 1964, aiant leadu su pessu de nche catzare sa professone in tzitade e custa si fiat cambiada petzi in unu corteu de grupos folclorìsticos pro tirare e interessare sos turistas, comente parte de su Festivàl Regionale de su Folclore. Pro cuntentare a totus, aiant invitadu sos grupos in costùmene a leare parte a una professone in su Monte Ortobene, pustis de sa Missa de su 29 de austu.

Su misturu de festa sacra e profana fiat agabbadu, cun sa cuntensa de sa Crèsia e de s’EPT, chi aiat sighidu a dare s’agiudu suo finas in s’organizatzione de sos eventos religiosos in su Monte Ortobene.